آشنایی با تاریخچه حسابداری و حسابداری یکطرفه و مدرن (بخش اول)، حسابداری چیزی فراتر از نگهداری فهرست بدهی‌ها و دارایی‌ها است. حسابداری، زبان تجارت و در نتیجه تمام رویدادهای مالی را بیان می‌کند. حواس ما اطلاعاتی را از محیط اطرافمان جمع آوری می‌کند، و مغز ما آن را تفسیر می‌کند. حسابداران پیچیدگی‌های مالی را به اطلاعاتی تبدیل می‌کنند که عموم مردم بتوانند آن را درک کنند. در این مقاله، تاریخچه حسابداری را از ریشه در دوران باستان تا معادل‌های امروزی آن دنبال خواهیم کرد.
اولین حسابداری در تاریخچه بشریت
حسابداری زبانی است که قدمت آن به هزاران سال پیش باز می‌گردد و در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار گرفته است. قدیمی‌ترین شواهد این زبان از تمدن‌های بین النهرینی در بیش از ۷۰۰۰ سال پیش می‌آید. بین‌النهرینی‌ها از روش‌های حسابداری ابتدایی استفاده می‌کردند و سوابق مربوط به مبادلات مربوط به حیوانات، دام‌ها و محصولات کشاورزی را نگه می‌داشتند.
تاریخچه حسابداری در هند، چاناکیا(Chanakya)، فیلسوف و اقتصاددان، کتاب «آرتاشاسترا(Arthashastra)» را حدود قرن دوم قبل از میلاد نوشت. این کتاب حاوی توصیه‌ها و جزئیاتی در مورد نحوه نگهداری دفاتر ثبت برای حساب‌ها بود.
دفتر داری
دفترداری به احتمال زیاد زمانی ظهور کردند که جامعه هنوز از سیستم مبادله کالا به کالا برای تجارت استفاده می‌کرد (۲۰۰۰ سال قبل از میلاد) به جای اقتصاد نقدی و بازرگانی. دفاتر این زمان‌ها روایت‌هایی از معاملات (همان شرح سند خودمان) و با تاریخ انجام معامله نوشته می‌شد.
در زیر دو نمونه از تاریخچه حسابداری در دفترداری آن دوران آورده شده است:
دوشنبه، ۱۲ مهر: در ازای سه جوجه، که امروز تهیه کردم، آقا هاشم قاسمی قول داد که وقتی برداشت در پاییز تمام شود، یک کیسه بذر بدهد.
چهارشنبه، ۱۴ شهریور: آقای محمدی موافقت کرد که در ازای یک سال تخم مرغ، یک صندوقچه بسازد. پس از اتمام قفسه سینه، تخمک‌ها باید روزانه تحویل داده شوند.
حسابداری یک طرفه
همانطور که ارزها در دسترس قرار گرفتند و تجار و بازرگانان شروع به ساختن ثروت مادی کردند، حسابداری تکامل یافت. بنابراین تاجران از حسابدارانی استفاده می‌کردند تا سابقه بدهی های خود و بدهکاران به آنها را حفظ کنند.
تا اواخر دهه ۱۴۰۰، این اطلاعات به سبک روایتی با تمام اعداد در یک ستون تنظیم می‌شد – چه مبلغی پرداخت شده باشد، چه بدهی یا غیره. به این حالت حسابداری یک طرفه می‌گویند.
به عنوان بخشی از سنت راهبان دانشمند که در قرن پانزدهم تحقیقات علمی و فلسفی سطح بالا را انجام می‌دادند، راهب ایتالیایی لوکا پاچیولی ساختار حسابداری رایج را اصلاح کرد و توانست زمینه را برای حسابداری مدرن فراهم کند.
پاچیولی که معمولاً به عنوان “پدر حسابداری” شناخته می‌شود، کتاب درسی به نام “Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita” را در سال 1494 منتشر کرد که مزایای سیستم دو طرفه برای حسابداری را نشان می‌داد.
ایده این بود که منابع یک واحد تجاری جدا از هر گونه ادعای سایر نهادها در مورد آن منابع فهرست شود. در ساده ترین شکل، این به معنای ایجاد ترازنامه با بدهی ها و اعتبارات جداگانه بود. این نوآوری حسابداری را کارآمدتر کرد و تصویر واضح تری از قدرت کلی شرکت ارائه داد. عموم مردم به چنین سوابقی دسترسی نداشتند.
